Het kabinet heeft in de Programmabeslissing van 2019 twee besluiten genomen. Eén besluit gaat over de periode tot 2030. Dat besluit bestaat uit een basisinvestering waarmee al het materieel wordt omgebouwd, de ondersteunende ICT wordt voorbereid, het personeel wordt opgeleid en zeven baanvakken worden omgebouwd. Het tweede besluit gaat over de landelijke uitrol van ERTMS in Nederland, waarbij alle baanvakken na de eerste opdracht worden omgebouwd. Dat moet in 2050 klaar zijn.

Baanvakken met ERTMS tussen nu en 2031

Met het eerste besluit uit de Programmabeslissing 2019 wordt personeel opgeleid, het materieel en de systemen omgebouwd en bouwen we zeven baanvakken om. We hebben ervoor gekozen om te beginnen met de internationale lijnen en de lijnen waar de meeste voordelen te halen zijn. De baanvakken die tussen nu en 2031 worden omgebouwd zijn:

• OV SAAL oost, met de trajecten Weesp – Lelystad en Amsterdam – Weesp – Hilversum, zonder emplacement Amsterdam Centraal Station
• Hoofddorp – Duivendrecht (inclusief Schiphol)
• Utrecht – Meteren (exclusief het emplacement Utrecht)
• Kijfhoek – Belgische grens
• Roosendaal – Den Bosch (inclusief Zevenbergschen Hoek en Tilburg – Boxtel).
• Meteren – Eindhoven
• Eindhoven - Venlo

Noordelijke lijnen

In mei 2021 nam de staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat het voorgenomen besluit om de Noordelijke lijnen om te bouwen naar ERTMS. Het bestaande systeem ATBNG is in de noordelijke provincies namelijk aan vervanging toe. Het programma ERTMS, ProRail en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat willen maximaal investeren in nieuwe techniek. Door voor de Noordelijke lijnen nu al over te stappen naar ERTMS en niet meer te investeren in het oude systeem, bespaart het Rijk 60 miljoen euro.

Hanzelijn

In 2020 bleek de teststrategie zoals bedacht in de planstudie niet representatief. Op basis van onderzoek adviseerde de sector om op het proefbaanvak Hanzelijn, net als op andere baanvakken, ERTMS baseline 3 level 2 only uit te rollen.  Dit verhoogt de representativiteit van het proefbaanvak en daarnaast is het baanvak sneller gereed dan een specifieke, duale versie (ATB én ERTMS naast elkaar) zoals bedacht bij het Kabinetsbesluit. In september 2022 nam de staatssecretaris dit advies over.

Bestaande ERTMS-baanvakken en ERTMS-treinen

Op ongeveer 10 procent van het Nederlandse spoor ligt al ERTMS. Dat zijn de Betuweroute, de Havenspoorlijn, de Hogesnelheidslijn-Zuid (HSL-Zuid), de Hanzelijn en het traject Amsterdam – Utrecht. Op deze baanvakken ligt ERTMS Level 2 Baseline 2, met uitzondering van de Havenspoorlijn. Daar ligt ERTMS Level 1. We bouwen deze sporen op termijn om naar ERTMS Level 2 Baseline 3. 

Europese uitrol van ERTMS

Tegelijkertijd wordt ERTMS in de hele Europese Unie aangelegd op de internationale trajecten. Zo wordt internationaal goederen- en reizigersvervoer via het spoor makkelijker.